Onderwijs Maak Je Samen verzorgt al enkele jaren de training Leergesprekken met kinderen. In 2017 lanceerden we ook de uitgave Leergesprekken in een notendop. Een praktische uitgave die het belang van leergesprekken beschrijft. Nog steeds is er veel vraag naar dit onderwerp. Wij hebben daarom 10 tips voor je opgesomd:
1. Start met het doel voor ogen
Vragen als: ‘Wat moeten we vandaag bespreken, zodat dit gesprek nuttig voor jou zal zijn?’ en ‘Vandaag zou ik graag met je bekijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat je … beter onder de knie krijgt’. Om focus aan te brengen kun je met leerlingen werken met een focusplan.
2. ‘Vertel’
In een gesprek komt het vaak voor dat een leerling een antwoord geeft dat bestaat uit maar één woord, zoals ‘leuk’, ‘saai’, ‘ja’ of ‘nee’. Probeer eens een stilte te laten vallen of te reageren met ‘vertel!’. Zo geef je de leerling alle ruimte om nog verder na te denken en zijn/haar antwoord toe te lichten. Het voordeel van enkel het woord ‘vertel’ is dat het niet stuurt, niet suggestief is en geen oordeel in zich heeft.
3. De hele dag in gesprek!
Zorg dat je ook aandacht hebt voor de korte, spontane gesprekken die je met leerlingen voert. Als je hier bewust mee bezig bent, creëer je meer ruimte voor gesprek en feedback.
4. Kies een geschikte ruimte voor het gesprek
Soms is dit gewoon de klas, een andere keer juist niet. Dit is afhankelijk van het kind en het onderwerp van het gesprek. Differentieer dus!
5. Voer leerling gesprekken met de ouders erbij
Nodig de leerling uit en vraag hem of haar om de ouders ‘mee te nemen’ (nodig hen ook uit). Zo staat de leerling automatisch meer centraal in het gesprek. Het is dan wel van belang deze belangrijke rol ook in het gesprek te laten terugkomen. Dit vraagt om een goede voorbereiding van alle partijen.
6. Zet ‘de kracht van de stilte’ in
Stel een vraag en geef de leerling de tijd om hier over na te denken. Maak eventueel een rondje door de klas en kom daarna bij de leerling terug. In een 1 op 1 gesprek is het van belang om één vraag te stellen en de leerling dan denktijd te geven. Stap niet in de valkuil om tijdens de denktijd van de leerling drie vervolgvragen te stellen of meteen allerlei suggesties te geven.
7. Doe iets tijdens het gesprek
Ga eens in gesprek met een leerling terwijl hij/zij op de bouwmat speelt of aan het knutselen is. Je kunt bij jonge kinderen de dobbelsteen inzetten. Bezig zijn met iets terwijl je praat, kan het gesprek ten goede komen. Denk maar aan het televisieprogramma ‘Taarten van Abel’, waar niet de minste gespreksonderwerpen aan bod komen, terwijl er een taart gebakken wordt.
8. Stel open vragen
Realiseer je dat een vraag die begint met ‘hoe’ een heel ander type vraag is dan een die begint met ‘wat’. Speel hier eens mee en geef de leerling voldoende ruimte om te antwoorden.
9. Besteed aandacht aan de drie psychologische basisbehoeften: relatie, competentie en autonomie (Deci & Ryan, 2000)
In een gesprek met een leerling kun je door sociale verbondenheid werken aan de relatie tussen jou en de leerling. Daarnaast moeten leerlingen het gevoel hebben dat ze de competentie hebben om taken uit te voeren. Tot slot kun je in een gesprek aandacht besteden aan de autonomie van de leerling. Het gesprek draagt dan bij aan het gevoel van de leerling het zelf te kunnen. Een goed gesprek kan ervoor zorgen dat je alle drie de psychologische basisbehoeften in beeld brengt.
10. Sluit het gesprek goed af
Blik aan het eind van het gesprek terug op de afspraken die gemaakt zijn. Vraag de leerling wat hij/zij vond van het gesprek en geef aan wat er gebeurt met de uitkomsten van het gesprek (Smit, 2014).
Training Leergesprekken met kinderen?
Wil je meer weten over hoe je goede, motiverende gesprekken kunt voeren met je leerlingen? Onderwijs Maak Je Samen verzorgd training Leergesprekken met kinderen. Bekijk het actuele aanbod.