leestijd:

Onze maatschappij verandert voortdurend. Evenzo ons onderwijs. Hoe zorgen we ervoor dat we onze kinderen klaar maken voor de toekomst, als we zelf niet eens weten hoe deze toekomst eruit ziet? Heijmans benoemt dat organisaties steeds platter, flexibeler en als netwerk georganiseerd zijn. Dit vraagt erop om kinderen nieuwsgierig, wereldwijs, flexibel en ondernemend te maken (Heijmans, 2015 in Leiding geven aan…).

80 % van de kinderen die we nu opleiden in het primair onderwijs, hebben later een baan die we nu nog niet eens kennen! Maar als we kijken naar het huidige beroepenveld, de mondialisering en de netwerksamenleving zien we in deze perspectieven als rode de vaardigheden van de 21e eeuw terugkomen. Het onderwijs zou een mix moeten zijn tussen een hard curriculum waarin de basisvaardigheden een plek vinden (max 60% van de onderwijstijd) en een vernieuwend deel (max. 40% van de onderwijstijd) waarin talent ontwikkeling en talent maximalisatie centraal staan (inclusief creativiteit en ondernemendheid) (Heijmans en Verleg, 2013).

Kern van de competenties voor de 21e eeuw is dus om kinderen vaardig te maken in het zelf vormgeven van hun leven en hun ontwikkeling. Voorbeelden hiervan zijn creativiteit, kritisch denken, problemen oplossen, communicatie, samenwerking en sociale vaardigheden. Als we hen hiertoe in staat maken, kunnen ze hun eigen toekomst creëren en zelf de stappen zetten om in die toekomst als volwaardige burgers te kunnen functioneren. Momenteel is het SLO bezig om een aanzet tot curriculumvernieuwing te maken waarin de vaardigheden ingepast gaan worden in een nog onbekende vorm (Thijs, Fisser & van der Hoeven, 2014).

O21-model (2014)

Het is aan ons om ervoor te zorgen dat kinderen deze competenties verder kunnen (door)ontwikkelen in de tijd die ze bij ons op de basisschool zitten. Vervolgens is het van belang om kinderen te kunnen volgen in hun ontwikkeling op deze gebieden.

Looqin is het volgsysteem van de toekomst dat scholen hierbij kan ondersteunen. De procesgerichte insteek, waarbij welbevinden en betrokkenheid centraal staan, helpen leerkrachten op een andere manier te kijken naar de kwaliteit van hun onderwijs en naar de ontwikkeling van de kinderen.

Naast welbevinden en betrokkenheid (welke leiden tot ‘deep-level learning’, als deze optimaal aanwezig zijn) kijkt Looqin ook naar de ontwikkeling van competenties (en prestaties) van kinderen. Verschillende competenties die genoemd worden bij de competenties van de 21e eeuw, zijn in Looqin terug te vinden in de beschrijving en het registreren van de competenties en in de vragenlijsten die opgenomen zijn in Looqin. Looqin bevat namelijk verschillende (observatie)lijsten die leerkrachten helpen om nauwkeuriger naar kinderen te kijken (beeldvorming). Elementen die passen bij de vaardigheden voor de 21e eeuw, zijn hierin expliciet terug te vinden.

In het bijgevoegde schema zijn de competenties van de 21e eeuw afgezet tegen de elementen van Looqin die hierop aansluiten.

barbara-artikel-schema

Volgens professor Laevers (Laevers en Heylen, 2013) heeft het onderwijs tot doel om kinderen een gezonde emotionele basis mee te geven, hun exploratiedrang aan te moedigen, een aantal essentiële competenties te ontwikkelen en tenslotte hun een basisattitude van verbondenheid mee te geven. Dit zijn de vier doelen die ervoor kunnen zorgen dat kinderen hun eigen ontwikkeling in de hand kunnen nemen en kunnen sturen!

Het O21-spelO21 spel

Wil je met je team samen in overleg over hoe de competenties van de 21e eeuw een plek hebben of kunnen krijgen in jullie onderwijs? Kijk dan eens naar het O21 spel.

Het O21 spel is een stellingenspel wat je helpt zicht te krijgen op de vaardigheden en het onderwijs in de 21e eeuw. Het helpt je om een gezamenlijke visie te vormen en deze te vertalen naar je eigen onderwijspraktijk.

Verwijzingen

– Heijmans e.a. (2015). Leiding geven aan…..Perspectieven op leren en leiderschap. Uitgeverij OMJS/ Stichting de Brink.

– Heijmans en Verleg, 2013.

– Laevers, F. & Heylen, L. (2013). Een procesgerichte aanpak voor 6- tot 12- jarigen in het basisonderwijs. Averbode: CEGO Publishers.

– Thijs, A., Fisser, P., & Hoeven, M. van der (2014). 21e eeuwse
vaardigheden in het curriculum van het funderend onderwijs. Enschede: SLO.

sluiten