OMJS en Kerobei: jezelf ontwikkelen doe je samen

Uit OMJS magazine – editie 5 (december 2020)

Tekst: Floortje Dekkers

De Limburgse stichting Kerobei benaderde Onderwijs Maak Je Samen met de vraag om een bijdrage te leveren aan de werkplaats Oriëntatie op Leiderschap. Een traject op maat waarbinnen deelnemers zochten naar het antwoord op de vraag: ‘Wie kan ik zijn als leider binnen het onderwijs?’ Dat sluit precies aan bij de kernwaarde die Kerobei hoog in het vaandel heeft: eigenaarschap, ook van je eigen ontwikkeling als professional. Het bleek een zeer leerzame en waardevolle werkplaats. Waarom? OMJS praat erover na met directeur van een van de Kerobeischolen Cindy Lebon, opleidingscoördinator Carlijn Ariëns en twee deelnemers.

Kerobei bestaat uit achttien scholen voor primair onderwijs in en rondom Venlo. Een van de centrale vragen in het beleidsplan is: ‘Hoe creëren we middels een ontwikkelingsgerichte organisatie optimale ontwikkelingskansen voor professionals?’ Dat gebeurt bijvoorbeeld door medewerkers werkplaatsen aan te bieden, waarin ze als professionals van en met elkaar kunnen leren. Onderwerpen kunnen vakinhoudelijk zijn (bijvoorbeeld taal- of ICT-competentie) of betrekking hebben op persoonlijke groei. De keuze voor OMJS als externe partij baseerde Kerobei op eerdere goede ervaringen met een opleidingsmodule voor directeuren.

“We geven onze leerlingen graag alle kansen en mogelijkheden. Dat geldt ook voor onze medewerkers.”

Dynamisch & duurzaam

“We geven onze leerlingen graag alle kansen en mogelijkheden. Dat geldt ook voor onze medewerkers”, vertelt Cindy Lebon, directeur van basisschool Titus Brandsma in Venlo-Blerick. “We spreken over werkplaats, omdat we daarmee de dynamiek van het proces willen benadrukken. Je leert er niet alleen door de aangereikte theorie, maar ook door individueel en met elkaar uitdagingen aan te gaan en wijzer te worden van elkaars (deels gezamenlijke) ervaringen. In deze specifi eke werkplaats gingen deelnemers in zichzelf op zoek naar hun leidinggevende ambities en mogelijkheden. De combinatie van Kerobei met OMJS was heel sterk. Vooral omdat trainers Hanneke en Timo de deelnemers stimuleerden om de waardevolle, theoretische inhoud te verbinden aan hun eigen, individuele praktijk. Door op schoolbezoek te gaan bijvoorbeeld en steeds te kijken: gaat het proces naar wens, kunnen mensen daadwerkelijk iets met hun inzichten, hoe zetten ze die in, lukt dat? Tijdens de werkplaats was altijd voldoende ruimte voor individuele vraagstukken. Die dragen niet alleen bij aan iemands eigen leer- en ontwikkelproces, maar ook aan dat van de ander. Alles bij elkaar creëren we zo een duurzame ontwikkeling voor deelnemers, passend binnen onze visie.”

“Hoe creëren we middels een ontwikkelingsgerichte organisatie optimale ontwikkelingskansen voor professionals?”

Carlijn Ariëns vult aan: “We willen mensen in hun kracht zetten. Het is geen sollicitatieprocedure, meer een ontwikkelproces. Deelnemers beginnen met een bepaald idee en een bepaalde motivatie en de vraag is: blijft dat overeind of komen ze misschien tot andere inzichten? Ze lieten in het traject veel van zichzelf zien, waren heel open. Dat leverde bijzondere uitkomsten op. Zoals iemand die ontdekte dat je, zonder leidinggevende te zijn, tóch leiding kunt geven. Het ging erom te ontdekken waar iemands ontwikkelkracht ligt. Onze benoemingsadviescommissie (BAC) zag echt welke kandidaten vanuit deze werkplaats kwamen: die konden bijvoorbeeld beter duiden waar ze stonden in hun ontwikkelproces, hoe dat zo gekomen is en wat ze nog nodig hadden om verder te komen.”

“Deze impact had ik niet verwacht”

De werkplaats bestond uit een start- en eindbijeenkomst en vier tussenliggende bijeenkomsten, verdeeld over ongeveer een half jaar. Roy Stevens was een van de deelnemers. Hij werkte tien jaar in het sbo en ontdekte daar, via zijn ICTambassadeurschap, dat hij best graag een bijdrage zou leveren aan school- en teamontwikkeling. Dat gevoel bleef, ook toen hij op basisschool Titus Brandsma voor groep 8 stond. “De werkplaats betekende voor mij een bevestiging van mijn eigen kunnen en gaf me zelfvertrouwen, zodanig dat het ook meteen zijn vruchten heeft afgeworpen. Ik ben nu twee dagen per week teamleider op een andere school, onder een meerschoolse directeur. Dat betekent dat ik in de praktijk teamleider ben voor groep 1 tot en met 8. De andere drie dagen sta ik bij Titus Brandsma voor verschillende groepen. Een voorbeeld van de praktische aard van het traject? Tijdens de werkplaatsperiode solliciteerde ik naar een directeursfunctie en daarbij kreeg ik fantastische ondersteuning van onder meer Hanneke. Daardoor leerde ik me autonomer op te stellen en durfde ik veel beter de regie te nemen. Bij de sollicitatie kreeg ik te horen dat ze zeker mijn kwaliteiten herkenden, maar dat ik voor die specifi eke functie nog ervaring moest opdoen. Ik werd getipt voor mijn huidige functie als teamleider. Deze impact op mijn loopbaan had ik niet verwacht. Voor mij was de duidelijke meerwaarde van deze werkplaats dat de theorie niet over me werd uitgestort, maar dat deze was ingebed in en toegespitst op mijn situatie. Op een heel natuurlijke manier sloot het gewoon naadloos aan bij mij.”

Ook Monique van Wijlick deed mee. Ze werkt twintig jaar in het onderwijs, waarvan ze het merendeel doorbracht voor groep 3/4. Ze twijfelde heel erg over een vervolgstap in haar carrière. Ze volgde verschillende werkplaatsen, maar de twijfel bleef. Totdat … “in deze werkplaats de theorie aan de praktijk werd gekoppeld”, vertelt Monique. “Ik kon maar niet helder krijgen hoe ik mezelf als teamleider in de praktijk bezig zag. De werkplaats gaf me ruimte om mijn gedachten écht te ordenen. De avond voor de een-na-laatste bijeenkomst heb ik wel een uur lang alle vragen in mijn hoofd op papier gezet. Ongeloofl ijk, maar de volgende dag werden ze allemaal beantwoord – alsof het zo moest zijn. Ik hoefde ze niet eens te stellen. Toen was er nog maar één vraag: ‘Mag ik voor mezelf toegeven dat teamleiderschap het voor mij niet is?’ En boem, daar had ik mijn antwoord. Ja, dat mag. Er viel een last van me af. En het mooie is dat onze directeur heeft ingespeeld op mijn wens om meer met mijn expertise te doen. Ik ben nu twee dagen vrijgemaakt om me bezig te houden met schoolontwikkeling en de rest van de week sta ik heerlijk voor de klas. Ik voel me nu echt als een vis in het water!”

Hanneke Dekker en Timo van den Heuvel hebben vanuit OMJS de werkplaats mee vormgegeven. Hun ervaring? “Mooi dat deelnemers in alle vrijheid konden onderzoeken of leiderschap überhaupt bij hen paste. Anderen kunnen je iets toedichten, maar zie je jezelf dat doen, past het bij je? Dit traject was vooral gericht op ontwikkeling van de mensen zelf en minder op vakinhoudelijke kennis. De eindpresentaties waren stuk voor stuk zeer persoonlijk en bezorgden ons kippenvel. Mensen hebben echt stappen gemaakt. Dat gun je iedere professional! We zijn trots op het traject, maar zeker ook op de deelnemers, die er vol voor zijn gegaan.”