Het Nederlandse onderwijs staat er goed voor, maar Nederland wil meer. Om tot het best presterende onderwijsstelsel te horen is Nederland momenteel verwikkeld in een onderwijsvernieuwing waarin enkele belangrijke thema’s en onderwerpen centraal staan. Onderwijs Maak Je Samen en Stichting De Brink sluiten hierop aan met een strak vormgegeven boekenreeks, die begin dit jaar is ontstaan met het uitbrengen van de Nederlandse vertaling van ‘Finnish Lessons’ (Sahlberg, P. 2009). Inmiddels is de reeks uitgebreid en verwachten we begin december onze vierde en nieuwste uitgave ‘Stratosphere’ (Fullan, M. 2013).
Onderwijs Maak Je Samen wil, samen met haar partner Stichting De Brink, het Nederlandse onderwijs door middel van deze reeks, voorzien van nieuwe inzichten, inspiratie, informatie en reflectie, die van belang zijn om onze ambities waar te kunnen maken. Het is een eigentijdse reeks die de inhoudelijke verbinding zichtbaar maakt tussen wereldwijde onderwijsontwikkelingen.
De kern van de verbinding tussen deze boeken is terug te vinden in onze eerste uitgave ‘Finnish Lessons’. Wanneer we namelijk terugkijken naar het verloop van 30 jaar onderwijsvernieuwing in Finland, kunnen we hierin drie fasen ontdekken:
- opnieuw doordenken van de theoretische en methodologische grondslagen
- verbetering door middel van netwerken en zelfregulerende verandering
- verhogen van de efficiëntie van organisatie en bestuur
Eén van de belangrijkste thema’s waar het onderwijs in Nederland zich nu mee bezig houdt, is het creëren van een meer dynamische visie op kennis en leren. Leraren zijn ervan overtuigd dat een vernieuwde benadering van onderwijs tot betekenisvol leren leidt. Deze fase van onderwijsverandering heeft zich destijds ook in Finland afgespeeld en werd gekenmerkt als een tijd waarin ontwikkelingen en opvattingen ter discussie werden gesteld, waarin men op zoek was naar innovatie en waarin naar vertrouwen in scholen en hun vermogen om onderwijskwaliteit te verhogen werd gevraagd. Nederlandse leraren besteden momenteel veel aandacht aan de verschillen in onderwijs- en leeromgevingen. Ze overdenken het gebruik van diverse methoden en zijn op zoek naar de waarde(n)volle kern van hun beroep.
Het opnieuw doordenken van onze visie op kennis en leren en dit afzetten tegen de Nederlandse context was met het uitbrengen van ‘Finnish Lessons’ een eerst stimulerende interventie voor het Nederlandse onderwijs. In navolging van deze publicatie zijn we met het werkpakket ‘Van eiland naar WIJland, collegiaal leren in de praktijk’ ingegaan op de volgende fase van onderwijsvernieuwing namelijk: verbetering door middel van netwerken en zelfregulerende verandering. Scholen worden met dit boek en de praktische werkkaarten aangemoedigd om gezamenlijk vorm en inhoud te geven aan de diverse kwaliteitsaspecten van ons onderwijs. Een collectief streven naar beter onderwijs, door te werken aan kwaliteitsbewustzijn en het vormgeven van een professioneel lerende cultuur, met de inzet van collegiaal leren. Leraren en schoolleiders zijn zich ervan bewust dat ze hun kennis en kunde niet enkel en alleen kunnen waarderen en ontwikkelen vanuit hun eigen perspectief. We ervaren met behulp van dit werkpakket, dat een bredere kijk op persoonlijke- en organisatieontwikkeling nodig is om onze collectieve ambities voor excellent onderwijs beter vorm te geven.
Het blijkt niet eenvoudig om ons goed presterend systeem verder te verbeteren. Recente onderwijsontwikkelingen bewijzen telkens weer dat vooruitgang niet mogelijk is zonder nadrukkelijk aandacht te besteden aan een volgend fase; het efficiënter maken van leiderschap, bestuur en beheer. ‘De mooiste weg’ gaat over het leidinggeven aan kwaliteitsbeleid in het onderwijs. Het verbindt het leren in teams aan het bouwen van een duurzame organisatie. Dit vraagt leidinggeven aan de ontwikkeling van mensen en is gebaseerd op het bewustzijn vanuit het morele perspectief. Het sluit daarmee perfect aan bij ‘Finnish Lessons’ en ‘Van eiland naar WIJland’, maar biedt tevens een inhoudelijk verdieping op leiderschap en het creëren van een lerende organisatie.
Tot zover kunnen we de onderwijsontwikkeling en de thema’s van onze publicaties herleiden naar de fasen zoals ze zijn beschreven in ‘Finnish Lessons’. Maar onderwijsontwikkeling gaat verder. Wereldwijd hebben we te maken met de invloed van de digitale ontwikkeling binnen het onderwijs. Ontwikkelingen, en dan met name de technologische ontwikkeling, zijn buiten de school sneller gegaan dan binnen de school. Het is niet de vraag óf technologie een grotere rol gaat spelen in ons onderwijs, maar op welke wijze en op welke momenten we gebruikmaken van technologie. Het zal niet alleen de vraag zijn óf de leraar voor de groep van toegevoegde waarde is, maar met name wat zijn of haar toekomstige rol is in het leren van leerlingen. In de Nederlandse vertaling van ‘Stratosphere’ beschrijft Fullan hoe we de invloed van technologie op het leren en lesgeven geen weerstand moeten bieden, maar juist hebben te omarmen. Om die technologie vervolgens in al haar verscheidenheid toe te passen en zo de positieve invloed ervan in de klas en op het leren te ervaren. Dan komen ICT en pedagogiek namelijk samen en wordt het een onderdeel van onze aanpak.
Kortom, met deze reeks heeft u een bijzonder collectie in handen die enkele belangrijke thema’s op het gebied van actuele onderwijsvernieuwing, op diverse lagen met elkaar verbindt. Dit alles telkens vertaald naar de context van ons al goed presterende onderwijssysteem. Deze serie wilt u toch compleet hebben?
Bestel via onze webwinkel.
Twitter
Facebook
Pinterest
LinkedIn
