Van Finse paradoxen naar Nederlandse lessen

Wat kunnen wij leren van de Finse successen?

De succesvolle introductie en presentatie van het boek ‘Finnish Lessons’, en het daaraan vastgekoppelde bezoek van Pasi Sahlberg aan Nederland, heeft tot nu toe veel stof doen opwaaien. De successen van het Finse onderwijs worden breed uitgedragen door de landelijke pers, de onderwijsvakbladen en zelfs het ministerie van OC&W. Het recente onderzoek van Unicef laat zien dat de Nederlandse kinderen de gelukkigste zijn van de hele wereld. hebben wij ook de gelukkigste leraren/schoolleiders? En wij zorgen op onze scholen goed voor onze zorgleerlingen. Maar hoe zit dat met onze boven-presteerders? Een dag per week in een ‘hoogbegaafden-klas’ en klaar is kees?

Overal waar we de inhoud van ‘Finnish Lessons’ introduceren en presenteren reageren de mensen enthousiast en bevlogen. Natuurlijk zijn wij trots op ons vak, zijn wij betrokken bij onze leerlingen en streven we naar de beste resultaten. Veel onderwijsmensen ervaren steeds meer ‘druk van bovenaf’. Er is alleen aandacht voor cognitieve opbrengsten, een groeiende afrekencultuur (zwakke en excellente scholen), een uitdijende toetsenbatterij (hoezo, meten of weten), het opleggen van anti-pestbeleid en het bestaansrecht van kleine scholen.
In Finland zijn er drie onderwijspijlers: toegankelijkheid, samenwerking en vertrouwen. Volgens velen komen deze in Nederland steeds verder onder druk te staan. Terwijl wij juist aan deze pijlers zouden moeten bouwen!
Welke stappen zouden wij als leraar/school, met het boek ‘Finnish Lessons’ onder de arm, kunnen nemen om de drie bovenstaande onderwijspijlers positief te beïnvloeden? Hoe ver gaat onze invloed, zonder het Finse model te kopiëren?

Schoolleiders en teamleden zoeken hier tijdens diverse bijeenkomsten, samen met Onderwijs Maak Je Samen en stichting De Brink, concrete antwoorden op. En die zoektocht is nog niet voorbij.

Als voorbeeld lees je hieronder vijf paradoxen die verderop staan uitgewerkt.

Cirkel van invloed van de leraar/de schoolleider

“Waar kun jij als onderwijsprofessional morgen mee beginnen?”
Deze oplossingen zijn als antwoord op bovenstaande vijf paradoxen aangedragen door ‘het veld’.

1. Minder (geen gestandaardiseerde) toetsen
De hoeveelheid toetsen analyseren op ‘meten- weten’ en zoveel mogelijk terugbrengen.
Alleen meten wat moet en wat je nog niet weet! Wat je al weet, kritisch beoordelen. Alleen toetsen/meten als het noodzakelijk is. Hier op teamniveau (nieuwe) afspraken over maken.

2. Erkenning professionaliteit van de leraar (publiek vertrouwen)
Positief over het onderwijs-vak praten; je hebt het niet drukker dan mensen met een andere baan; je hebt wel meer en vaker vakantie. Het vak is verschrikkelijk leuk, je hebt een grote verantwoordelijkheid, iedere dag is anders. Het werken met leerlingen is boeiend, daar geniet je van, maar is wel zeer intensief.

3. Sterke maatschappelijke betrokkenheid
Gooi je school open. Investeer in je ambassadeurs (ouders die je school aanbevelen) en deel je nieuws en successen met je omgeving. Haal behalve leerlingen en hun ouders ook andere mensen binnen en wees laagdrempelig. Bouw de lokale samenwerking met gemeente, pedagogische partners en collega- scholen zoveel mogelijk uit. (Er)ken je doelgroep en de gemeenschap daar omheen.

4. Meer zakelijke onderwijsstructuur
Durf mensen te beoordelen! Neem snel(ler) afscheid van leraren (inclusief tijdelijk benoemden, vervangers en incompetente leraren). Na een gedegen procedure kun je van iedereen afscheid nemen!

5. Universitaire opleiding
Hier heb je als professional uiteraard minder invloed op. Durf wel studenten strenger te beoordelen.
Stel, indien nodig, een ‘zwarte lijst’ op, in samenwerking met de PABO. Haal studeren van teamleden en directie zoveel mogelijk uit de taboesfeer. Deel kennis, nieuwe inzichten zoveel mogelijk met elkaar, laat teamleden en scholen veel meer profiteren van de aanwezige, opgebouwde expertises.

Wil jij als organisatie/team meer informatie over Finnish Lessons, de paradoxen en de cirkel van invloed van de onderwijsprofessional? Neem dan contact op via info@onderwijsmaakjesamen.nl.