De middentoetsen van Cito zijn achter de rug. Veel scholen werken handelings- en/of opbrengstgericht en buigen zich met elkaar over de data om deze te analyseren. Een zoektocht naar kansen en mogelijkheden om de kinderen zich maximaal te laten ontwikkelen.
Als leraar zal je de data waarover je beschikt geanalyseerd hebben. Je zult waarschijnlijk jouw eigen observaties in de groep en de informatie uit de methodetoetsen ook meegenomen hebben, om het leerstofaanbod en de didactische en pedagogische aanpak voor de komende periode zo goed mogelijk op de behoeften van de kinderen af te stemmen. Het gaat hierbij om factoren als welbevinden, betrokkenheid, competenties en prestaties (opbrengsten) van de kinderen, maar ook om aspecten als interesses en belangstelling.
Betrek je de leerling?
Voor een klein aantal leerlingen is het soms lastig de juiste snaar te raken. Wat kun je doen om de spellingvaardigheden van deze leerling te verbeteren? Hoe kun je de betrokkenheid en taakgerichtheid van deze leerling verhogen? Voor deze leerlingen zul je wellicht contact hebben gezocht met de intern begeleider of met collega-leraren om te overleggen. Een goed initiatief om in gezamenlijkheid kennis en vaardigheden te delen en binnen het team met en van elkaar te leren. Een mooi gedeelde verantwoordelijkheid. Maar hoe goed dit initiatief ook is, de vraag is of je het ook aan het kind zelf hebt gevraagd. Heb je de leerling zelf bij zijn of haar leerproces betrokken? In de praktijk merken we dat deze stap nog wel eens vergeten of overgeslagen wordt. We praten graag en veel óver kinderen, maar praten we ook mét kinderen? Ze zijn een bron aan informatie!
Gesprekken voeren
Zijn jullie op school gewend regelmatig gesprekken met leerlingen in te plannen om hen actief bij het leerproces te betrekken? Kinderen kunnen vaak heel goed aangeven wat zij als prettig ervaren en waar ze juist behoefte aan hebben. Er doen zich talloze momenten voor om met kinderen in gesprek te gaan. Het gaat hierbij overigens niet alleen om gesprekken met kinderen waar je ‘zorgen’ of vragen over hebt, maar met álle kinderen. Praat bijvoorbeeld eens met kinderen individueel over de doelen waar je aan werkt. Hebben ze zelf ook doelen waar zij aan willen werken en ben je als leraar daarvan op de hoogte? Vraag je wel eens aan kinderen in een apart individueel gesprek hoe ze de lessen ervaren, wat voor hen belangrijk is en wat ze van jou nodig hebben? Maak je hierover wel eens afspraken met kinderen die je later ook weer samen evalueert? Houd je weleens een rapportgesprek met de kinderen zelf? Hoe kijken zij er tegenaan en waar ga je de komende periode samen mee aan de slag? Dit zijn voorbeelden van verschillende soorten kindgesprekken die kinderen mede eigenaar maken van hun leerproces.
Mocht je het houden van kindgesprekken bij jou op school niet gewend zijn, probeer het eens! Het is misschien even wennen voor jou én de kinderen. De gesprekken verlopen misschien niet direct soepel. Er zijn een aantal gesprekstechnieken om het gesprek goed te laten verlopen. Zo is het belangrijk dat je het gesprek voorbereid en open ingaat en ook tijdens het gesprek niet alleen jouw inkleuring aan het gesprek geeft. Maak vooraf duidelijk waar het gesprek voor is en bied ruimte aan de leerling. Laat merken dat je oprecht geïnteresseerd bent, dat je luistert en dat de informatie waardevol voor je is. Jullie zijn gelijkwaardige gesprekspartners. Probeer het eens en laat je door de kinderen verrassen en inspireren! Wie weet kun jij daarna je collega’s inspireren.
Hulpkaartjes
Om het gesprek meer open te starten met een kind kan het inzetten van hulpkaartjes ondersteunend werken. Maak een voorselectie van kaartjes en toon deze bij aanvang van het gesprek aan het kind. Je zou dit eventueel ook al eerder kunnen doen, zodat het kind er even over kan nadenken. Het kind kiest vervolgens het kaartje waarover het in gesprek wil gaan met jou. Het invullen van de schaalvraag op het kaartje, door zowel de leraar als het kind, kan het uitgangspunt zijn voor het opstarten van het gesprek hierover met het kind. Het biedt tevens mogelijkheden om voor de komende periode een gericht doel te formuleren (“ik wil van de 5 naar de 6 (of van oranje naar groen) en daarvoor ga ik/gaan wij……”). Download hier de hulpkaartjes om in gesprek te gaan met kinderen:
Wil je meer weten over het houden van kindgesprekken, of het iets is voor jouw school, welk type gesprekken er zijn en welke technieken leiden tot een goed gesprek? Neem eens contact op!