Wat zijn de mogelijkheden van Verdiepend Leren in de praktijk en wat vraagt dat van ons leiderschap? Onderwijsinnovators Michael Fullan en Joanne Quinn namen ons donderdag 28 november mee in hun wereld tijdens een inspirerend seminar dat we samen met Turning Learning en Stichting De Brink organiseerden.
Keynotes en sessies
De ochtend werd afgetrapt met twee keynotes die direct aan het denken zetten. Michael Fullan sprak over de noodzaak tot systeemverbetering en het ontwikkelen van focus en samenhang in complexe systemen. Joanne Quinn benadrukte in haar presentatie waarom Verdiepend Leren zo belangrijk is voor de toekomst en liet aan de hand van praktijkvoorbeelden zien hoe goed het werkt. De ruim 240 aanwezigen werden uitgenodigd te reageren met eerste inzichten en vragen. Deze werden verder besproken in twee sessies: Michael praatte verder over organisatieontwikkeling en genuanceerd leiderschap en Joanne ging dieper in op het implementeren van Verdiepend Leren.
‘‘If we want learners who can thrive in turbulent and complex times, apply thinking to new situations and change the world, then we must re-imagine learning.” – Joanne Quinn
Michael Fullan over organisatieontwikkeling en genuanceerd leiderschap
In zijn boek Nuance, stelt Michael Fullan dat het hoog tijd is voor nieuwe systemen in het onderwijs. Systemen die antwoord geven op de grote veranderingen in de wereld. En bij nieuwe systemen horen ook genuanceerde leiders die de tijdgeest snappen, de context aanvoelen en handelen naar wat er in het hier en nu voor de ontwikkeling van kinderen moet gebeuren. In deze sessie legde hij uit hoe hij een genuanceerd leider definieert: het is iemand die aandacht heeft voor zowel het grotere als het kleinere geheel – én de onderlinge verbanden. Een genuanceerd leider staat steeds weer stil bij vragen als: hoe ontwikkel je wereldburgers? Hoe verdiep je kennis? Hoe ontwikkel je sterke praktische vaardigheden? Hoe bereik je gelijke kansen voor iedereen?
Nieuwe manieren van denken en doen
Deelnemers die hiervoor een concreet stappenplan hadden verwacht, kwamen bedrogen uit: Fullan benadrukte vooral dat bij het zoeken naar antwoorden, het juist niet gaat over het volgen van checklists, maar over samenhang, cultuur en nieuwe manieren van denken en doen. Zo ga je van oppervlakkige veranderingen naar een succesvolle school die duurzame impact heeft op het leren en leven van alle kinderen. Zijn Coherentie Raamwerk uit het boek De Verbindende Schoolleider biedt hiervoor houvast. Het is een dynamische, aanpasbare routekaart met vier essentiële componenten: focus op richting, cultiveren van de samenwerking, Verdiepend Leren en slim verantwoorden. Leiderschap verbindt alle componenten met elkaar en stimuleert en motiveert leden van het systeem om van de gelegenheid gebruik te maken en samenhang te ervaren in een chaotische wereld. De sessie werd afgesloten met de overhandiging van de onlangs verschenen Nederlandse vertaling van Fullan’s boek Nuance.
“Use the group to change the group” – Michael Fullan
Joanne Quinn over Verdiepend Leren in de praktijk
Onder het motto ‘Things won’t stick unless we create our own opinion about it’ richtte Quinn haar sessie praktischer in. Geheel volgens het Verdiepend Leren principe, zodat de deelnemers zelf konden ervaren welk verschil dat maakt. Ze werkten in groepjes, onderzochten zelf de tools uit het nieuwe werkboek Dive into deep learning en analyseerden de voorbeelden uit verschillende landen, om hun bevindingen vervolgens te delen met de hele groep. Daarna was er ruimte voor vragen en tips hoe nu aan de slag te gaan in de eigen praktijk.
Connectie
Wat vooral opviel als succesfactor bij het in de praktijk brengen van Verdiepend Leren is de connectie. Wanneer leerlingen verbinding voelen met het onderwerp waarover ze leren, dan gebeuren er mooie dingen. Connectie zorgt voor eigenaarschap en dat stimuleert enthousiasme, verantwoordelijkheidsgevoel en de behoefte om resultaten te delen met anderen. En dat begint bij de scholen en leraren: Verdiepend Leren vraagt om connectief denken. Hoe knoop ik verschillende manieren van leren aan elkaar? Wat is een goed en breed genoeg onderwerp? Hoe kan ik buiten mijn vak denken? Met wie kunnen we samenwerken? Connecting the dots dus.
Energiek naar huis
Michael en Joanne hebben laten zien dat Verdiepend Leren een essentieel leerproces is waar coherent en genuanceerd leiderschap voor nodig is. De inzichten die zijn opgedaan, zorgen voor herijking van de visie op leren en inspiratie en handvatten om zelf aan de slag te gaan. Voor Vivian Berden, schoolleider van OBS De Graswinkel in Weert, gaf deze ochtend een bevestiging van hun eigen aanpak: “Wij werken al op manieren die heel erg aansluiten op Verdiepend Leren en dit evenement geeft niet alleen kaders en context, het bevestigt ook dat we op de goede weg zijn. Ik geloof heel erg in het lef om gewoon te doen. Door een voorbeeld te zijn krijg je anderen mee en uiteindelijk kun je samen systemen veranderen. Ik ga weer vol inspiratie naar huis.”
Waar sta jij als school of leraar?
In hoeverre besteed jij als school of als leraar al aandacht aan Verdiepend Leren? Waar sta je in dat proces? Onderwijs Maak Je Samen heeft, naar aanleiding van het boek Deep Learning (2019), een schema ontwikkeld dat scholen en leraren helpt om te zien hoe de ontwikkeling van zowel de sleutelfactoren als de zes competenties binnen jouw school of klas er op dit moment uitziet en waar je nog meer aandacht aan kunt besteden.
Download het schema Deep Learning.
Bekijk hier alle boeken van Michael Fullan.
Tekst: Vera van het Hof (Club Futur)
Twitter
Facebook
Pinterest
LinkedIn
