Samen weet je meer dan alleen!

Kinderen leren veel als ze in interactie zijn met elkaar. Het delen van elkaars kennis, uitwisselen van informatie en luisteren naar elkaars mening maakt dat de (leer)stof meer betekenis krijgt. Samenwerken verhoogt de motivatie en betrokkenheid en dit resulteert vaak in betere (leer)prestaties.

Met elkaar praten stimuleert ook de mondelinge taalvaardigheid en woordenschat en je bouwt aan sociale vaardigheden.

Samenwerken komt tegemoet aan een natuurlijke behoefte van kinderen: praten en doen. Tegelijkertijd is het sociaal leren, leren van en met elkaar: elkaar leren kennen, waarderen en respecteren.

Uit onderzoek blijkt dat informatie beter beklijft als we in interactie zijn met anderen (70 %). Door persoonlijk ervaren en uitleggen aan anderen wordt het leerrendement nog hoger (resp. 80 % en 95 %) (bron: Leerpiramide van David Sousa, ‘How the brain works’).

Om het samenwerken tussen leerlingen gestructureerd te laten verlopen, is het belangrijk om met je groep afspraken te maken en werkvormen in te zetten die ervoor zorgen dat ieders deelname gegarandeerd is.

Een voorbeeld van een dergelijke werkvorm is de Placemat.

De werkwijze van de Placemat:

1. Werk in groepen van 4 kinderen.
2. In elke groep ligt een placemat in het midden van de tafel.
3. Geef de opdracht of stel de vraag.
4. Tijdens de Denktijd schrijft elke leerling voor zichzelf de informatie, antwoorden, meningen in één van de buitenste hokken van de Placemat. Hierbij vindt nog geen overleg met elkaar plaats.
5. Nadat iedereen klaar is met noteren, volgt een Rondpraat. Leerling 1 licht zijn antwoord toe, daarna, met de klok mee, leerling 2, 3, en 4.
6. Na de Rondpraat volgt een groepsgesprek waarin kinderen elkaar verhelderingsvragen kunnen stellen en elkaar aanvullen.
7. De kinderen noteren de gemeenschappelijke antwoorden en aspecten waarover overeenstemming is, in het middelste hok op de Placemat.

De Placemat kan voor verschillende doelen ingezet worden. We geven een aantal suggesties:

• Voorkennis ophalen: wat weet jij van……..?
• Reflectie op het leerdoel van je les: wat hebben we vandaag geleerd (over)?
• Probleemoplossend vermogen: welke oplossingen weet jij voor…….(sommen, gewetensvragen, conflicthantering)?
• Creativiteit: welke mogelijkheden zie jij voor……..?
• Kritisch denken: welke verklaring heb jij voor……….? Hoe zou het komen dat……….?
• Meningsvorming: wat vind jij van……..?
• Kennismaking: wie ben jij? Wat doe je graag? Waar hou je wel / niet van?

Download hier het werkblad van de Placemat.

Tips:

• Spreek voorafgaand aan de opdracht af hoeveel tijd er is voor Denktijd (stap 4) en Rondpraat en groepsgesprek (stap 5 en 6).
• Zet ter visuele ondersteuning een tijdklok aan op het bord.
• Geef 1 groepslid de rol van tijdbewaker; deze zorgt ervoor dat alle stappen van de werkvorm binnen de tijd genomen zijn.
• Geef 1 groepslid de rol van groepsleider; deze bewaakt het goed uitvoeren van de stappen van de werkvorm.

Wil je meer inzicht in en toepassingen van activerende werkvormen in jouw klas, dan is het structureel werken met Coöperatieve Leerstrategieën aan te bevelen.

Wil je dat jouw schoolteam ook op deze manier van en met elkaar leert, dan is kennis nemen van Coöperatief vergaderen aan te bevelen. Neem dan eens een kijkje in de OMJS academie.